جملات شرطی در زبان فارسی: رویکردی شناختی

پژوهش حاضر در چارچوب نظریه فضاهای ذهنی فوکونیه و ترنر و با عنایت به روش شناسی سویستر و دانسی گیر به بررسی داده هایی از جملات شرطی زبان فارسی پرداخته است. در رویکرد اتخاذ شده دسته بندی ای چهارگانه از جملات شرطی ارائه می شود: شرطی های سطح محتوا، شرطی های فرازبانی، شرطی های معرفتی و شرطی های کارگفتی. بنا به داده های این پژوهش این دسته بندی در زبان فارسی نیز دیده می شود و برای هر یک از این دسته ها نمونه هایی در بین داده های زبان فارسی به دست آمده است. در این رویکرد واژه then کارکردی ارجاعی و اشاری به یک فضای ذهنی دارد. چنین کارکردی در مورد واژه هایی که بر سر بند جواب شرط در زبان فارسی می آیند بررسی شد. « آنوقت، آنگاه، در آن صورت، در این صورت، آن موقع» را می توان دارای چنین کارکردی دانست، اما واژه های « دیگر و پس » نیاز به بررسی های بیشتر دارند. اگرچه دیده شد که به هر حال حضور این دست واژه ها در آغاز بند جواب شرط تعبیری پیش بینی ای و نیز خوانشی دوشرطی از ساخت های شرطی را تقویت می کند؛ اما عدم حضور این واژه ها نیز به معنای از دست دادن چنین معنایی در ساخت های شرطی نیست.